Penetrasiya Testləri Nədir və Niyə Vacibdir?

Şirkətinizin təhlükəsizliyini test etməyin ən effektiv yolu – penetrasiya testləri haqqında ətraflı məlumat alın.

İlqar Həsənov

6/8/2025

Penetrasiya testləri nədir və niyə vacibdir?

Rəqəmsal mühitin sürətlə inkişaf etdiyi dövrdə kibertəhlükələr də paralel olaraq çoxalır. Təşkilatlar üçün məlumatların təhlükəsizliyi daha öncə heç olmadığı qədər vacibdir. Bu təhlükəsizlik tələblərini yerinə yetirmək üçün tətbiq olunan ən səmərəli üsullardan biri penetrasiya testidir.

Penetrasiya testi nədir?

Penetrasiya testi (ing. penetration test, qısaca pentest) – təşkilatın informasiya sistemlərinin, veb saytlarının, şəbəkələrinin və tətbiqlərinin real hücum ssenariləri ilə test edilməsi prosesidir.

Etik hakerlər (yəni “white hat” mütəxəssislər) bu testləri apararaq sistemlərdə mövcud olan zəiflikləri aşkarlayır, sızma yollarını yoxlayır və potensial təhlükələr barədə hesabat təqdim edir.

Penetrasiya testlərinin məqsədi

  • Zəiflikləri erkən mərhələdə aşkarlamaq

  • Real hücumların qarşısını almaq

  • Sistemlərin dözümlülüyünü ölçmək

Penetrasiya testinin mərhələləri

  1. Kəşfiyyat (Reconnaissance): Açıq və yarı-açıq mənbələrdən məlumat toplanır

  2. Zəiflik skanlaması (Scanning): Sistemlərdə zəifliklər müəyyən edilir

  3. İstismar (Exploitation): Aşkarlanan zəifliklərdən istifadə edilərək sızma həyata keçirilir

  4. Genişlənmə və davamlılıq (Privilege Escalation & Persistence): Daxili sistemlərə dərinləşmə cəhdləri edilir

  5. İzlərin silinməsi və hesabatlandırma (Clearing Tracks & Reporting): Etik haker iz qoymadan çıxır və ətraflı texniki + rəhbərlik üçün hesabat təqdim olunur

Penetrasiya testlərinin növləri

1. Black Box testi

Testçi sistem haqqında heç bir məlumata malik deyil. Xarici hücumçunun baxış bucağı ilə hücum edilir.
✔️ Real dünya ssenarilərini əks etdirir
❌ Daxili zəifliklər aşkarlana bilməz

2. White Box testi

Testçiyə sistemin tam kodu, arxitekturası, istifadəçi səlahiyyətləri və digər məlumatlar verilir.
✔️ Daxili zəiflikləri aşkarlamaq üçün ideal
❌ Real hücum ssenarisindən uzaq ola bilər

3. Gray Box testi

Testçi sistem haqqında məhdud və seçilmiş məlumatlara malik olur. Adətən daxili istifadəçinin baxış bucağından test edilir.
✔️ Həm daxili, həm də xarici zəifliklər üçün balanslı yanaşma

Penetrasiya testinin nəticələri nə ola bilər?

  • SQL Injection

  • XSS (Cross-site scripting)

  • Zəif autentifikasiya mexanizmləri

  • Yetərsiz şifrələmə

  • Privilege escalation imkanları

  • İctimaiyyətə açıq səhv konfiqurasiyalar

  • Phishing və sosial mühəndislik zəiflikləri

KiberAx nə təklif edir?

KiberAx, kibertəhlükəsizlik sahəsində ixtisaslaşmış peşəkar komandası ilə aşağıdakı xidmətləri təqdim edir:

  • Web, şəbəkə, server və mobil tətbiqlər üzrə penetrasiya testləri

  • Zəifliklərin aşkarlanması və risk dəyərləndirməsi

  • Ətraflı texniki və rəhbərlik üçün hesabatlar

  • Təhlükəsizlik təlimləri və maarifləndirmə